ความเป็นมา

คณะอิสลามศึกษาและนิติศาสตร์ เป็นคณะแรกของมหาวิทยาลัยอิสลามยะลา เดิมมีชื่อว่า คณะอิสลามศึกษา ได้ก่อตั้งขึ้น ในปี พ.ศ. 2541ซึ่งเป็นปีสถาปนามหาวิทยาลัย   ณ บ้านปารามีแต ต.บุดี อ. เมือง จ. ยะลา ต่อมาเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2547 ได้ย้ายที่ทำการมาอยู่ ณ   บ้านโสร่ง ตำบลเขาตูม อำเภอยะรัง จังหวัดปัตตานี ณ อาคารชีคกอเซ็ม 2 และได้เปลี่ยนชื่อคณะมาเป็น คณะอิสลามศึกษาและนิติศาสตร์ ในปีการศึกษา 2555

ในการดำเนินการระยะแรกในปี พ.ศ. 2541 คณะอิสลามศึกษาได้เปิดดำเนินการเรียนการสอนในระดับปริญญาตรี 2 หลักสูตรได้แก่ หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาชะรีอะฮฺ(กฎหมายอิสลาม) และหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาอุศูลุดดีน (หลักการศาสนาอิสลาม)   หลังจากนั้นในปี พ.ศ. 2544 ได้รับอนุมัติให้เปิดหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาการสอนอิสลามศึกษา และในปี พ.ศ. 2545 ได้รับอนุมัติให้เปิดสาขาวิชาภาษาอาหรับ ต่อมาสาขาวิชาการสอนอิสลามศึกษาและสาขาวิชาภาษาอาหรับได้รับการอนุมัติให้ย้ายไปอยู่ในสังกัดคณะศิลปศาสตร์และสังคมศาสตร์ หลังจากนั้นในปี พ.ศ. 2548 คณะอิสลามศึกษาได้เปิดหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาชะรีอะฮฺ (กฎหมายอิสลาม)   และสาขาวิชาประวัติศาสตร์และอารยธรรมอิสลาม   และ ได้เปิดหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิตสาขาวิชาอิสลามศึกษา ในปี พ.ศ. 2550  

ปัจจุบันคณะอิสลามศึกษาและนิติศาสตร์ เปิดการเรียนการสอนในระดับปริญญาตรี จำนวน 3 หลักสูตร ได้แก่ หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาชะรีอะฮฺ (กฎหมายอิสลาม) หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาอุศูลุดดีน (หลักการศาสนาอิสลาม) สาขาวิชาอิสลามศึกษา และปริญญาโท จำนวน 2 หลักสูตร   ได้แก่ หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาชะรีอะฮฺ และหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์และอารยธรรมอิสลาม โดยมีอาจารย์ประจำจำนวนรวมทั้งสิ้น 51 คน ปฏิบัติงานจริง จำนวน 44.5 คน ลาศึกษาต่อ จำนวน   6   คน นักวิชาการ จำนวน 11 คน   บุคลากรสายสนับสนุน จำนวน 14   คน และมีนักศึกษา จำนวนรวมทั้งสิ้น 1,258 คน แบ่งเป็นระดับปริญญาตรี จำนวน 1,183 คน ระดับปริญญาโท จำนวน 72 คน

ความเป็นมาของคณะอิสลามศึกษาและนิติศาสตร์โดยสรุป ดังนี้

          วันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 คณะอิสลามศึกษา วิทยาลัยอิสลามยะลา ได้เปิดรับนักศึกษารุ่นแรกในสาขาวิชาชะรีอะฮฺและสาขาวิชาอุศูลุดดีน สาขาละ 100 คน รวม 200 คน

       วันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2544 คณะอิสลามศึกษา วิทยาลัยอิสลามยะลาได้รับอนุมัติให้เปิดหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาการสอนอิสลามศึกษา จากทบวงมหาวิทยาลัย โดยมีนักศึกรุ่นแรก 49 คน

คณะอิสลามศึกษาได้รับการรับรองมาตรฐานการศึกษาในระดับอุดมศึกษาจากทบวงมหาวิทยาลัย สาขาวิชาชะรีอะฮฺตามหนังสือรับรองที่ 53/2544 และสาขาวิชาอุศูลุดดีนตามหนังสือรับรองเลขที่ 54/2544

วันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2545 ทบวงมหาวิทยาลัยได้ให้ความเห็นชอบเปิดดำเนินการหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิตสาขาวิชาภาษาอาหรับ

วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2548 สภาวิทยาลัยอิสลามยะลาได้ให้ความเห็นชอบเปิดหลักสูตรศิลปะศาสตร มหาบัณฑิตสาขาวิชาชะรีอะฮฺ และสาขาวิชาประวัติศาสตร์และอารยธรรมอิสลาม

วันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2548   สาขาวิชาชะรีอะฮฺและอุศูลุดดีนได้รับการรับรองและกำหนดคุณสมบัติเฉพาะสำหรับตำแหน่งข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดกระทรวงศึกษาธิการจากสำนักงาน ก.ค.ศ.   ตามหนังสือเลขที่ ศธ 0206.2/1152 ลงวันที่ 9 สิงหาคม 2548 และ ศธ 0206.2/1152 ลงวันที่ 9 สิงหาคม 2548 ตามลำดับ

วันที่ 28 ตุลาคม 2549 คณะกรรมการการอุดมศึกษาให้การรับรองหลักสูตรศิลปศาสตมหาบัณฑิตสาขาวิชาชะรีอะฮฺ

วันที่ 21 กันยายน 2552 คณะกรรมการการอุดมศึกษาให้การรับรองหลักสูตรศิลปศาสตมหาบัณฑิตสาขาวิชาประวัติศาสตร์และอารยธรรมอิสลาม

วันที่ 15 พฤษภาคม 2550 คณะกรรมการการอุดมศึกษาได้ให้ความเห็นชอบเปิดดำเนินการหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิตสาขาวิชาอิสลามศึกษา และได้รับการรับรองมาตรฐานหลักสูตร จากสภามหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2554